БӘРІҢКЕЛ
Бейсенбі, 28.03.2024, 18:22
Ассалаумағалейкум!Қош келдіңіздер! Қонақ | RSS

БӘРІҢКЕЛ...

Кіші-чат
200
Біздің сұрақ
"Қазақ елі" атауы
Барлық жауаптар: 111

Пайдалы кеңестер.

Жұмысбастылықпен жүріп кейде үйдегі ұсақ-түйекке мән бере бермейміз. Бірақ, оған ұсақ-түйек деп қарамау керек. Үйдегі әр заттың өз орнында тұрғаны, әрі әдемі боп тұрғаны, жалпы үйдің таза, жайлы болғаны көңілді жайландырып, жаныңызды тыныштандырады. Сондықтан, төмендегі мына бір кеңестерге көз жүгіртіңіз. Бәлкім, керек боп қалар…

    

       1. Жағымсыз иісті қалай кетіруге болады?

Әр үйдің өзіндік бір иісі бар. Оны табалдырықтан аттаған сәтте бірден сезуге болады. Бұл иіс үй иелерінің қандай екенінен хабардар етеді. Сондықтан да үй тазалығына айрықша мән берген жөн. Үйден бір жағымсыз иіс шығады, бірақ сіз барлық жерді қарап шығып, иістеніп тұрған ештеңе таба алмадыңыз делік. Олай болса, иіс тұсқағаз, перде, кілем және жұмсақ жиһаздарға сіңіп қалған. Мұндай иіс көбіне ұзақ уақыт бойы жөндеу жұмыстары жүргізілмеген ескі үйлерден шығады. Сол себепті үйді жаңартуға тура келеді. Бірақ толықтай жөндеу жұмысын жүргізу оңай шаруа емес. Сондықтан алдымен төмендегідей тазарту әдісін пайдаланып көріңіз. Мүмкін үйдің ауасы тазарып қалар.

     а) Алдымен суға аздап хлор салып, үйдегі барлық жиһаз бен тұсқағаз және еденді жуып шығыңыз.

     б) Жұмсақ жиһаздарды дымқыл поролонмен сүртіңіз.

     в) Бөлменің төбелерін әктеңіз, тіпті болмаса сумен жуып өту керек.

     г) Кілемді шаңсорғышпен тазартпастан бұрын оған су бүркіп, аздап ас содасын сеуіп қойған дұрыс.

     д)Ал алдын-ала үгітіліп, матаға оралған белсендірілген көміртегін (активированный уголь) әр бөлменің бұрышына бір-бірден қойсаңыз, жағымсыз иістерді өзіне сіңіріп алады.

       2. Егер сүт тасып кетсе…

Кейде пісіруге қойған сүт тасып кетіп, үйдің іші түтін болып кетеді. Күйіктің иісі көпке дейін білініп тұрады. Осындай кезде есік пен терезені бірнеше сағатқа ашып қойып, желдету керек. Бірақ күйген иіс бірден жоғала қоймайды. Мұндай иісті дымқыл шүберектер өзіне тез сіңіріп алатын болғандықтан, қажетсіз маталарды суға малып, сығып алыңыз да еденнің әр жеріне жайып қойыңыз. Сонымен қатар тұзды жайпақ тәрелкеге салып, бөлме бұрыштарына қойсаңыз, иістің жоғалуына көмегі тиеді. Бұл күні кір жумауға тырысыңыз, әйтпесе күйіктің иісі киіміңізге сіңіп қалуы мүмкін.

        3.Мысық асырасаңыз…

Мысық еденге «бүлдіріп» қойса, дереу тазалыққа кірісіңіз. Әйтпесе жағымсыз иіс бүкіл бөлмеге тарап кетеді. Алдымен хлормен, содан кейін кір жуатын ұнтақ қосылған жылы сумен жақсылап жуып өтіңіз. Сондай-ақ су, 9%-ды сірке суы мен арақты тең мөлшерде алып, оған шамалы марганец ерітіндісін салып, осы қоспамен жуса, иісі кетеді. Бірақ ашық түсті затқа қолданбаңыз, себебі марганец ерітіндісінің бояуы сіңіп қалуы мүмкін.

         4.Басқа да жағымсыз иістер…

     а) Егер тоңазытқыштан жағымсыз иіс шықса, сода ерітіндісіне (1 стакан суға 2 ас қасық) малынған шүберекпен ішін сүрту керек. Әрі шүберекті жарты сағаттай тоңазытқыштың ішіне қалдырса, иіс бірден жоғалады.

     б) Ыдыс-аяқ жуатын раковинадан кейде бір жаман иіс шығады. Бұл иісті кетіру үшін тұз, ас содасы мен сірке суының әрқайсысынан 1 ас қасықтан алып, оған 0,5 литр қайнаған су құйып, жатар кезде осы ерітіндіні раковинаға құйыңыз. Осылайша бір ай бойы раковинаны шайып отырсаңыз, ондағы сасыған иіс жоғалады.

     в) Ас үйде басқа да жағымсыз иіс болса, кастрюльге сірке суын қайнатып, бөлмені желдетіп алыңыз. Ал қысқа толқынды пештегі иісті кетіру үшін оның ішіне лимон шырыны қосылған суды 30 секундтай қоя тұру керек.

          5.Ас үйдегі тазартқыштар

     а) Тұз – тазартумен қатар ағартады. Адам терлеген кезде ашық түсті киімнің қолтығында сарғыш дақ қалады. Бұл киімді жумас бұрын тұз ерітіндісіне салса, тез кетеді.

     ә) Жаңадан сатып алған джинсы шалбарыңыз қатты болса, кір жуатын ұнтаққа 1/3 бөлік тұз салып жусаңыз, жұмсарады.

     б) Егер киіміңізге шарап төгіп алсаңыз, сол жерге дереу тұз сеуіп, 30 минуттай суға сала тұрыңыз. Осыдан кейін жусаңыз, киіміңізде дақ қалмайды.

     в) Өсімдік майы ағашты жылтыратады.

     г) Сықырлап тұрған есік топсасына май тамызсаңыз, мазаңызды алмайтын болады.

     д) Иісі бар күнбағыс майы құмырсқаларды жолатпайды.

     з) Ас содасы ыдыс-аяқты жақсы тазартады. Әсіресе, шыны мен фарфор және күмістен дайындалған ыдыстардағы май мен кірді бірден кетіреді. Сондай-ақ ескі ыдыстардағы жағымсыз иістерді жояды. Ыдысты тазалаған кезде содаға шамалы су қосып пайдаланыңыз.

     ж) Күмістен жасалған қасық, шанышқыларды тазарту үшін түбіне фольга қағазы төселген кастрюльге салып, үстіне ыстық су құйып, жарты стакан ас содасын қосады. Осындай тазартудан кейін қасық пен шанышқылар бұрынғы қалпына келіп, жарқырап шығады.

     к) Ескі жиһаздағы жағымсыз иісті кетіру үшін оның ішіне құрғақ ас содасын сеуіп қойыңыз. 1-2 сағаттан соң шаңсорғышпен сорғызып алыңыз.

     л) Апельсиннің кептірілген қабығы киімді күйе көбелектен (моль) сақтайды.

     м) Лимон шырыны қандай да бір заттың бетіндегі майлы кірді ерітіп тазартады. Ол үшін жаңадан сығылған лимон шырынын сол жерге жағып, жарты сағатқа қоя тұрады. Сонан соң оның үстіне ас содасын қосып сүртсеңіз, майлы кір бірден кетеді.

     н) Зәйтүн майы мен лимон шырынының 2:1 есебіндегі қосындысы ағаштан жасалған жиһаздарды жақсы жылтыратады.

     ң) Сарғыш тартқан ақ түсті киімді лимон тілімдері қосылған ыстық суға сала тұрса, ағарып шығады.

     п) Темірдің тот басқан жерін тұз бен лимон шырыны қосылған ерітіндімен сүрту керек.

             6. Терезе терлемейді

      а)Дымқыл тұзды дәкеге орап, әйнегіңізді сүртсеңіз, көліктің терезелері суланбайды.


Ашулы кезге арналған 6 кеңес

1. Ашу мен ыза ақымақтың белгісі. Сондықтан ашуланған адамға дауыс көтерудің орнына өзіңіз бір мезгіл дамыл табыңыз. Ренжісіп оны да өзіңізді де қинамаңыз. Өткен істі қайта қалпына келтіре алмайтындықтан оның болашақта қайталанбауы үшін әрекет жасаңыз. Ашық  әңгіме көмектесуі керек.

2. «Айтылмаған сөзге сен өзің қожасың, ал айтылған сөзге сен өзің құлсың» деп айтқандай, қандай жағдай болмасын, іште бүгіліп, келіп тұрған сөздерді айтпай, сабыр сақтаған жөн. Ашумен айтылған ауыр сөздер, уақыр өтіп, ұмытылып кетеді. Бір сәттік сабырсыздықтан сақтанып, оның сан жылдық салдармен күресудің қажеті жоқ.

3. Сізді қанша жерден ашуландырыр тұрсада, ол адамға ештеңе айтпастан, көзіне тіке қарап, кетіп қалыңыз. Бұл әрекетіңіз оған әсер етпеуі, оны ойландыруы мүмкін. Бұл қадамыңызбен сіз оның қателігін бір сәт сезіндіресіз. Айыпты адамның алдында абыройыңыз арта түседі. Осыны есте сақтаңыз. Барлығы ашумен емес, кешірген адамның кейпімен риясыз көңілмен жасалынуы керек.

4. Ашуланған адамға қарымта қайтармаңыз. Оған сіз ұтыласыз. Мұндайда міз бақпай шыдамдылық танытып, отырыңыз. Өзіңізді қоярға жер таппай, бойыңыздағы теріс әрекетті сыртқа оған шығарып жүрмеңіз. Жаныңызды ондайда жақын адамыңызбен сөйлесіңіз. Сырласып сырыңызды ақтарыңыз.

5. Өзіңізге іштей «тоқта» деп айтып, оны әдетке салыңыз. Өмірде кешірілмейтін күнә мен кінә жоқ. Кімнің қателескені, кімнің қателеспегенін, жасағанын ажыратып айыратын сіз емес. Әркім өзінің амалына қарап, жауап беретіні белгілі.

6. Ашуландырып адамды ренжітіп алғыңыз келмесе, оның телефон қоңырауларына біраз уақытқа дейін жауап бермеңіз. Өзіңізге өзіңіз келудің тағы бір жолы жеке қалып, ән тыңдап, не серуендеу.

Айтабер.кз


                                                                       

thumb DSC 0391Дені сау әйелдің іншек ортасы — бұл бірегей эко жүйесіндегі тек қана лактобактериялар ғана емес (сүттіқышқыл бактериялар) және де аэробты, анаэробты бактериялар, саңырауқұлақтар сияқты оншақты түрлі микроорганизмдер тіршілік етеді.

Анаэробты бактериялар өрбіген кезде өзіне тән «балық» иісті ұшатын заттарды шығарады – бұл бактериялды вагиноздың бір әйгіленісі болып табылады.

Нормаға сәйкес анаэробты бактерияларының өрбігенін пайдалы лактобактериялар тоқтатады. Бірақ көп болатындар (сүттіқышқыл бактериялар) аз болып бара жатса, немесе керісінше, нормаға сәйкес көп болмауы керек, көбейіп кетсе бактериялды вагиноз пайда болады. Гарднереллез (бактериалды вагиноз)- бұл іншектің дисбактериозы, жалпы айтқанда, іншектің ішінде нормаға сәйкес тұратын микроорганизмдердің арақатыс бұзылған жағдайы. Гарднерелла- бұл нормаға сәйкес аз болатын бактерияның бір түрі.

Бактериялды вагиноздың өрбу себептері:

  1. Синтетикалық тығыз жанасып тұрған іш киімін, синтетикалық тығыз шалбарды кию, жалпы айтқанда, оттектің өтуіне кедергі жасау.

  2. Сол себепті әйелдердің күнделікті төсенелерге және тампондарға салынып кетуі.

  3. Бактерияларды, соның ішінде сүттік бактерияларын өлтіретін антибиотиктерді, гормоналды контрацептивтерін ұзақ қабылдау.

  4. Дұрыс тамақтанбау- ағза үшін сүтті бактерияларының көзі болғандықтан, қышқыл сүтті түліктердің рационда жетіспеушілігі.

  5. Созылмалы ішек аурулары және басқа жағдайлары дисбактериоз шақырады,— сүтті бактериялар тағаммен келіп, ішектің ішінде тұрады.

  6. Иммунодефицит –иммунитеттік жүйенің ағзадағы өзгерсітерге шамасы келмегені.

  7. Жыныс серіктестерін жиі ауыстыру, бірнеше серіктестерінің болуы.

Сыртқы гигиенаны жиі жүргізуі пайдасыз, өйткені артық интим гигиена әдеттегі сілтілік сабынды және себезгі үшін гельдің қолданылуымен лактобактерияларының санын азайтып, анаэробтардың көбейгенін щақырады. Қозған сәтте іншектік шығындары көбейіп және интим иісі күшейеді.

Гарднереллездің емдеуі.

Бірініші кезеңі «жаман» бактерияларының артық саның басу, екінші – босатылған қуысты «жақсымен» қоныстандыру. Сондықтан анаэроб бактерияларға қарсы негізінде жергілікті суппозиторий және гель, кейде жүйелі таблетка түрінде препараттарды қолданады. Екінші кезең, сүттіқышқыл бактериялармен қоныстандыру. Сүттіқышқыл бактериялары бар (биоайран, йогурттар, қышқыл орамжапырақ) емдәм, қосымша сүтті бактерилар препараттар іштей және жергілікті беріледі. Ішек дисбактериозына зерттеліп және қажеттілікте оны емдеу. Дисбактериоз сирек оңашалау және «бос орында » дамиды, ережегідей, ол жалпы ағза үшін үрдіс, өз себептері мен жайғастыру факторлары болады. Егер оларды жоймаса, не ол қалады, немесе қайтадан шығады «емдеудің дұрыс еместігінің» сезімін жасайды.

Урогениталды кандидоз: әйгіленістер, себептері және емдеуі.

Кандидозға қарсы препараттардың жарнамасына қарай (сүттік) ер адамдардың көбі осы ауры әлсіз жыныстың өкілдерінде ғана болатына нақты сенімде. Бірақ, урогениталды кандидоз әйелдерде де, ерлерде де болады.

Бұл ауру өзіне тән ірімшікті шығындылар үшін іншек микоз деп атаған. Candida тегінен шыққан саңырауқұлақ кандидозды вульвовагиниттің қоздырғышы болып табылады. Ашытқылы Candida тегінің саңырауқұлақтары жыныс мүшелерінің ішкі бөлігінде ақшыл, ірімшікті заттарын жасайды. Тәуекел тобына негізінде әлсіз имунитеті бар пациенттер жатады.

Жыныс мүшелерінде ақ қағы мен ірімшікті шығындарынан басқа кандидоздың күйдіру және қышыну, сонымен қатар зәр шығарған және жыныс актісі кезінде ауырсыну әйгіленістері болады. Жоғары көрсетілген әйгіленістерден басқа ер адамдарында жыныс мүшесі басының қызаруы байқалады.

Жалпы айтқанда, кандидоздың пайда болғанының себептері бактериалды вагиноз себептеріндей.

Кандидоз емдеудің ерекшеліктері.

Қазіргі уақытта, кандидозды емдеу үшін тиімді препараттар өте көп. Бірақ, емдеу әр жағдайда жеке беріледі, өйткені кандидоз Candida тегінен шыққан түрлі саңырауқұлақтарының түрлерімен шақырылады.

Кандидозға қарсы май және майдәрі, спрей және таблеткалардың көптігіне қарасақ, барлық препараттарды шартты түрде келесі топтарға бөлуге болады:

  • Жергілікті әрекеттің: іншектік таблеткалар, суппозиторий, майлар, ерітінділер.

  • Жүйелі әрекеттің: таблеткалар, капсулалар, ішкі қабылдау үшін ерітінділер.

Кондиломатоз: емдеу және алдын-алу

Кондиломалар- адамның паппилома вирусымен зардап шеккен пациенттердің көбіне бұл термин таныс. Халықта оларды «жыныс» немесе «гениталды сүйелдер» деп атайды.

Сырттай, кондиломалар тері және сілемейлі қабығында үшкір, бүртікті өсінділерді еске түсіреді. Олар ер және әйел жынысты пациенттердің ішкі және сыртқы жыныс мүшелерінде, әрқашан үйкеліс орындарында пайда болады.

Үшкір кондиломалардың бөлікті құрамы болады және жіңішке аяғында орналасады. Үшкір кондиломалардан басқа кең кондиломалар түрлері бар, олар мерез және фрамбезия ауруларында шығады.

Үшкір кондиламалардың пайда болуына негізгі себеп жеке гигиенаның ережелерін сақтамағандығы, бұл өсінділер, негізінде, жыныс мүшелерінің сыртындағы шығындармен суланған терісінде пайда болады. Егер пациент жеке гигиеналық ережелерін бұрмаласа, бөксеаралық және шап ойықтарда шығады.

Кондиломалар – бұл ұқыпты емдеуді талап ететін көрініс, өйткені өз бетімен олар кетпейтіндігіне назарларыңызды аударыңыз.

Кондиломатоздың емдеуі.

Кондиломаға қарсы негізгі табысты әдістері

  • Жыныс мүшелерінің ұқыпты гигиенасы, және де жалпы гигиена;

  • Кешенді емдеу, ірітінділері бар препараттардың және иммунотүзету дәрі-дәрмектерін қолдануын көздейді.

Кондиломдарды алып тастау үшін апциенттер әртүрлі әдістерге жүгінеді, оларға криоемдеу, лазероемдеу, детермокоагуляция жатады.

Гениталды ұшық.

Ұшықты кең тараған вирустық ауруларына жатқызуға болады. Ол дененің әртүрлі бөлшеігіндегі адам ағзаның жасушаларын зақымдайды, кейде, ол болғанның ешқандай қөріністерін білдіртпей, ағзада он жылдар бойы «тұра береді». Жалпы айтқанда, ұшықты біздің ағзамыздың көрінбейтін жауына жатқызуға болады, өйткені олар басқа ауруладрың немесе жалпы иммунитеттің төмендеген түсінде шығады. «Суық тию ұшығының» немесе «ерін қызбасының» не екенін жер жүзіндегі әр адам біледі. Жыныс жолымен берілетін вирус ұшығы да бар. Ол жыныс қатынасы ауруларынын санына жататын «гениталды ұшық» деп аталады.

Ұшықтың негізігі қауіп-қатері бір рет сіздің ағзаңызда пайда болғаннан кейін сіздің ағзаңыздың тек жасушаның есін өзгертеді.

Ұшықтың негізгі әйгіленістері тер үстінде және сулы бөліктерде бөртпелердің шығуы болып табылады, егер ауру бұл ауруды емдемесе, бөртпелер үсті бойынша тез «жылжиды». Бөртпелер жарылған кезде олардың орнына көлемді жер алып, қанды жаралар пайда болады. Бұдан басқа ұшықпен ауратын адамда лимфатүйіндердің ұлғаюы байқалады. Генит алды ұшық өткір және ауыршан болады. Және де іштің астында ауырсыну пайда болады, зәр шығару мәселелері, кейбір жағдайларда дене қызуы көтеріледі және бұлшықеттік ауырсыну және жалпы әлсіз пайда болады.

Ұшықтың емдеуі.

Ұшықтың негізгі емдеу әдісі вирусқа қарсы препараттарды қабылдау болып табылады.

Интим гигиенасының ережелері

Дененің интим бөліктерінің дұрыс күтімі гинекологиялық ауруларын және әйелдің репродуктивті қызметін сақтауға көмектеседі. Интим гигиенаның ең негізгі 6 ережесін сақтап, көп мәселелерден қашық болуға болады.

№ 1 ереже

Күнде гигиеналық себезгі алыңдар, күніне екі рет- таңертен және кешке. Басқа уақытта дәретханаға барып келгеннен кейін интим гигиенаға арналған сулы сүрткілермен қолданыңыздар.

№ 2 ереже.

Интим гигиенаға арналған арнайы құралдарды қолданыңыздар. Май және сулы заттары бар сабынмен қолданбаңыздар. Егер интим гигиенаға арналмаған құралдарын әрдайым қолданса, іншек микрофлорасы химиялық құрамын өзгертеді. Бұл ден саулыққа жағымсыз әсер етеді. Интим аймағының нәзік терісі кеуіп және қабыршықтанып, микросызаттар болып, ауру микроорганизмдері жеңіл дами бастайды.

№ 3 ереже.

Күнделікті төсенелерді қолданғанда, әр 3–4 сағатта ауыстырып отыру керек. Егер аллергия, дерматит немесе тері аурулар болса, отдушкасы бар төсенелерді қолданбау керек.

№ 4 ереже.

Етеккір күндерінде қарқынды сіңіру бойынша лайықты төсенелерді пайдалану керек. Гигиеналық төсенелерді әр 2–3 сағатта ауыстыру қажет. Жаңа төсенені қолданар алдында себезгі алыңыздар, немесе интим гигиена үшін сулы сүрткілерін қолданыңыз.

Егер қажет болмаса, тампонды қолданбаңыз. Толық кепілді қауіпсіздікті жарнамаларына қарамастан тампонды қолданғанда, уытты соққы болуы мүмкін. Егер сіз тампондарды қолдансаңыздар, ұмытпаңыздар, тампондарды әр 2 сағат сайын ауыстыру керек.

№ 5 ереже.

Интим гигиена үшін маймен қолданыңыз. Әсіресе қауызға, ашық су қоймасына барар кезде, теңізде шомылған алдында майды көкейтесті қолдану. Осы құралдардардың құрамында аурушан бактерияларды жоятын антисептикалық майы бар. Интим гигиена үшін майды секспен айналысқан кезінде лубриканттардың орнына (сулағыш құралдар) қолдануға болады.

№ 6 ереже.

Егер дәрігер рұқсат бермесе, бүркуді қолданбаңыз. Жүктіліктен қорғану үшін жарайтыннан басқа, емдік іншектік суппозиторийларды қолдануға да бұл ереже жатады. Ыңғайлы ішкі киім киіңіздер. Егер сіз, интим мүшелерінің қысылғанын сезсеңіз, бұл киімде екі сағаттан артық болмау керек. Күнделікті кию үшін жұмсақ табиғи матадан жасалған ішкі киім ыңғайлы болуы керек.



thumb privivka2013 жылдан бастап Қазақстанда жасөспірім қыздарға адам папилломасы вирусына (АПВ) қарсы тегін егу енгізілді. Бұл вакцина жатыр мойны обырының аолдын алады.

Жатыр мойнының обыры дегеніміз не?

Жатыр мойнының обыры – бұл жатыр мойнындағы қатерлі ісік. Жыл сайын Қазақстанда жатыр мойны обырының шамамен 1500 жағдайы тіркеледі. Жыл сайын жатыр мойнының обырынан шамамен 650 әйел қаза болады. Жатыр мойнының обыры жыныс жолдары арқылы (тек жыныстық қатанастар арқылы ғана емес) берілетін «адам папилломасы вирусы» немесе АПВ деп аталатын вирустан туындайды. Бұл вирусты әйелдермен қатар еркектер де жұқтырып алуы мүмкін. Қазіргі кезде адам папилломасы вирусының  100 – ден аса түрлері белгілі, оның екі – 16 және 18 түрі обырмен аурудың 70% себепкер болады.

Адам папилломасы вирусына қарсы вакцина вирустың жатыр мойны обырының туындау қаупін тудыратын 16 және 18 түрінен қорғайды.

АПВ вирусы қандай жолмен обырға әкеліп соғады?

Вирус жатыр мойнының сырқы жасушаларына енеді, сол жерде ешқандай зиян келтірместен бірнеше жыл бойы тұра береді. Осыдан кейін, қандай да бір себептерсіз вирус жасушаларды бұза бастайды. Жатыр мойны обырын тексерудің мақсаты осы тектес өзгерістерді анықтау болып табылады. Егер олар айтарлықтай ерте кезеңінде байқалса – онда обырдың алдын алуға болады. Егер анықталған патологияны емдеу мүмкін болмаса – онда ол обырға әкеліп соғуы мүмкін, оның барысы ауыр өтеді және өлімге себепші болады.

Көптеген жағдайларда вирус вирус обырға әкеләп соқпайды, бәрақ кейбір жағдайларда осылай болады. Әдетте, әйелдер өздеріне вирус жұқтырып алғанын білмейді, себебі мұндай жағдайда ешқандай белгілірі байқалмайды.

Бұл вакцина жатыр мойны обырының барлық түрінен қорғайды ма?

Бұл вакцина жатыр мойны обырының 70% аса жағдайына әкелетін вирустың екі түрінен қорғауды қамтамасыз етеді. Вакцина обыр тудыратын вирустың басқа түрлерінен қорғай алмайды, сондықтан әйелдер үнемі жатыр мойнының обырына тексеріліп тұрғандары дұрыс (сүрітіндіні тапсыруы керек).

Бұл вакцина жыныс жолдарымен берілетін басқа ауру түрлерінен қорғайды ма?

Жоқ, АПВ – ға қарсы вакцина жыныс жолдарымен берілетін (мысалы, хламидиоз) инфекциялардан қорғай алмайды; сонымен қатар бұл вакцина жүктіліктен қорғай алмайды.

Бұл вакцина қаншалықты ұзақ мерзімге қорғай алады?

Жүргізілген зерттеулерге сәйкес егілген әйелдердің иммунитеті кем дегенде тоғыз жылға дейін қорғаныстың жоғары дәрежесін сақтайтындығын көрсетті, мүмкін, қорғаныс бұдан ұзақ жылға қамтамасыз етілуі мүмкін. Осы қорғаныстың ұзақтығын анықтау үшін жүргізілген зерттеулер әлі жүргізілуде.

Вакциналау қанша жаста жүргізіледі?

Қыздарға АПВ қарсы егу 9 – 13 жасында ұсынылады. Алайда бұл жаста АПВ – ны жұқтыру қаупі болмаса да, бұл вирустың кеңінен таралғандығын және жыныстық жолмен жеңіл берілетіндігін ескеру керек. Солай немесе басқа жолмен, өмірдің қандай да бір кезеңінде халықтың жартысына жұғуы мүмкін. Әрине, қыздардың көбісі жыныстық өмірді кеш бастайды, соған қарамастан АПВ – ға қарсы егуді 9 – 13 жаста жүзеге асыру ұсынылады. Бұл олардың жыныстық өмірді бастағанда АПВ – дан барынша қорғалатындығын білдіреді.

Вакциналау қалай жүзеге асырылады?

Егуді учаскелік дәрігерлер (педиатрлар, жалпы практика дәрігерлері, учаскелік медбикелер) мен мектептің медицина мамандары ұйымдастырады. Ине шаншатын медбикенің қажетті біліктілігі болуы керек және туындыуы мүмкін проблемаларды қалай реттеу керектігін білетін болады. Вакцина әдетте жіңішке иық бұлшықетіне салынады. Вакцина толық нәтижелі болуы үшін 6 – 8 ай бойы үш ине шаншу керек.

Вакцина сіздің дәрігерініздің қатысуымен егіледі. АПВ – ға қарсы егу туралы ақпарат сіздің емханаңызға беріледі және тіркеу карточкасына енгізіледі.

Қандай да бір жанама әсерлері бар ма?

Вакцина еуропа мемлекеттерінде қабылданған ең қатаң қауіпсіздік стандарттарына жауап береді. Егудің жанама әсерлерін жеңіл деп атауға болады – әдетте бұл дәрі егілген жердегі шаншулар немесе ауырлық сезімі, олар тез өтіп кетеді.

Сонымен қатар дене температурасының қызуы, бас ауруы, жүрек айнуы, лоқсу, диарея және іш ауруы байқалады.

Кез келген вакцина өте сирек жағдайларда вакцина егілгеннен кейін терідегі бөртпелер мен қышымалар түріндегі аллергиялық реакцияны туындатуы мүмкін. Және басқа да жағдайларда тыныс алу аырлауы және есінен тану сияқты ауыр реакция байқалуы мүмкін. Бұл анафилаксия деп аталады. Бұл өте сирек кездеседі. Дәрігерлер мұндай жағдайда не істеу керектігін біледі. Әдетте емдегеннен кейін бірнеше сағаттан соң толығымен сауығады.

Аллергиямен немесе басқа да аурумен ауыратын қыздар АПВ – ға қарсы егуден өте алады ма?

Иә, тағамның кейбір түрлеріне шыдамау, демікпе, пішен безгегінде (аллергиялық ринитте) және басқа да аллергияларда вакцинаны егуге болады. Егер сізде осыған байланысты қандай да бір күдік туса немесе сіздің қызыңыздың латекске деген қатты аллергиясы болса, онда егуге дейін өзіңіздің жалпы практикалық педиатр – дәрігеріңізге жүгінгеніңіз дұрыс.

Вакцина басқа дәрілерді қабылдауға әсер ете ме?

Бұл вакцина басқа да бір препараттардың әсерін төмендетеді деген ешқандай мәлімет жоқ.

Өз қыздарыңызды сұм кесел, дауасыз ауру болып келетін жатыр мойнының обырынан қорғап қалу мүмкіндігін жіберіп алмаңыз.

«Салауатты өмір салтын қалыптастыру орталығы» ЖШС

ҚАЗАҚ ЫРЫМДАРЫ

1,Бала баc ұстамайды. Егер бaла баc ұстаcа әкесі өліп қалaды деп тыйым сaлған.


2,Нанның қиқымын жесе - бай боласың дeйді.


3.Сәби тоңқaйып екі aяғының aстынан қараса, күткeн жолаушы келеді немесе қонақ келеді дейді.


4.Жас балaға бұғана ұстатпайды, онда бойы өспей қалады деп жорыған.


5.Қыз балaғa жілік ұстатпайды. Ұстатса күйеуге шықпай оң жақта көп отырып қалады дейді.


6.Бала алғaш жолаушы шыққанда тoй жaсайды.


7.Сәби көзін ашып ұйықтaса - жары сұлу болады.

8.Сәби шалқасынан алаңсыз ұйықтасa, елге белгілі азамат бoлып өседі, бүк түсіп ұйықтасa, yайымшыл, жігерсіз болып шығады.

9.Етпетінен жaтып ұйықтасa, ойшыл болады. Егер аяқ-қолын еркін cозып ұйықтаcа - болaшaқ батыp, кемеңгеpліктің белгісі.


10.Баланың жeлкeсі шұқыp болса, немесе жeлкeсінен сүйсе кеcір болып өседі.


11.Шөберeсінің алaқанынa су құйып ішкен қарт жұмаққа барады.


12.Тіл ұшын жесе, сүйреңдеп сөйлей бeретін болады деп ырымдаған. Таңдай жесе, шешен болады.


13.Батырдың, ақынның, шебердің, палуанның сapқытын жегізсе немесе олар cәбидің аузынa түкірсе, олардың жақсы қасиеті мен өнері балағa қонады деген ырым баp.


14.Сәбигe көз тимес үшін күйе жaғып қояды.


15.Жастың басы ауырса «басыңа бас қосылады» деп ырымдaған. 


16.Жұмa күні кір жума - әруақтар ренжиді.


17.Ақты (сүтті, айрaнды) төксе, малдың желіні кетеді.


18.Пышақтың жүзі шалқасынaн жатса, сол үйдің малы пышаққа ілінеді.


19.Егер киіз үй сыртына ит cарып кетcе, құт келеді деп жақсылыққа тeлиді.


20.Адам құлағы шуылдаса, жанындaғы кіcіден «қай құлағым шуылдады?» деп сұрайды. Ол дәл тaпса, «мeні біреу мақтап жaтыр eкен» дейді. Табa aлмаса, «жaмaндап жатыp екен» дeйді.


21.Жаңа тyған ботасы бар үйге қызыл жалау байлап қояды. Мұны көргендер aтпeн, көлікпен қатты жүpіп келмейді. Қатты кeлсe, бота шошып өліп қалады деп ойлаған. 


22.Қазақ сейcенбідe жолға шықпайды, іс, жұмыс бастaмaйды, көшіп-қoнбaйды.


23.Жолaушығa «қайда баpосың» дeмейді, «жол болсын» дейді.


24.Тaмақ үстіне келген адамға үй иесі «мақтап жүреді екенсің» деп риза боп қалaды. Дaстархан жинaлып жатқанда келгенге «бізді жамaндап жүреді екенсің» деп ескерту жасайды.


25Дaстархан үстінe келген адамға дәм ауыз тигізеді, әйтпеcе күйеуің немесе әйелің таcтап кетеді дейді.


26.Мaл сатқанда oны ноқтaсымен не бac жібімен беpмeйді, малдың баcы кемиді деп ыpымдайды.


27.Мал төлдeп жатқанда eшкімге мал бермейді, сатпайды және айырбaстамайды.


28.Жақын адамдарға пышaқ, ит cыйламайды.


29.Егер жақын адамның пышағы өте ұнаса, оны ұрлaп немесе сатып алады.


30.Ауыл ішіне aтпeн шayып келген жаман ырым.


31.Егер сүйінші сұраса шауып келуге болaды. Бірақ «cүйінші, сүйінші» деп aйқайлап кeлуге тиіс.


32.Қайғылы, қaзалы xабарды есірткенде нeмесе жаназағa шақырғанда ғaна атпeн шауып келіп шеткі үйге хабарлайды. Ол үйдің иесі басқаларға хабаpлayы тиіс.


33.Үйге кешке немеcе түнде келген адам «кеш жарық» деп кірeді. Үйге келген қoнақ адам болсын-болмасын «ассалаумағалейкум» дeп сәлем беpу керек.


34.Екіқабат әйел арқан аттамайды, aттaсa бaланың кіндігі мойнына оралып қалады дейді.



35.Біреу әңгіме айтып отырғанда cәби түшкіpіп қaлсa, шын aйтқаны деп ойлайды.


36.Аты cүріншек болaды деп балаға төcтің сүріншегін жегізбейді.


37.Қазақ «сәтті күн» деп істі сәpсенбі күні бастайды.


38,Көзге теріскен шықса, саусақ арасынан қол шығарaды.


39.Мысыққa тамaқ бергендe «еpтeң ұмытып кетесің» деп маңдайынан шертіп береді.


40.Тaуық мезгілсіз шақырса - жамaн ыpым.


41.Иегің қышыcа бір жерден дәм тaтасың.


42.Адамның келіншек отырған жақтағы аяғы үйіп қалса, ол екіқабат екен деп ырымдайды.


43.Егер өздері әкелгeн сыбаға немеce тамақтан жесе, ол үйдің әйелі қыз табады дейді.


44.Бейуақытта ұйықтaған, жылаған жаман болады.


45.Қолды жуғаннан кейін оның суын сілікпейді, орамалмeн сүртеді.


46.Бала қаcпақ жесe, оның үйлену тойында жаңбыр жауады.


47.Бaлаcы шымыр болсын деп eкіқaбат әйелге сағыз шайнатады.


48.Түсік тастамасын дeп жас әйелдің етегін бүріп қояды.


49.Екіқабат әйелдің күні жақындаған кезде «Жер Ана қyат бер» деп жaлаңаяқ жүргізеді.


50.Жаc бoсанған нeмесе аяғы aуыp әйел түнде сyға бармайды.


51.Екіқабaт әйелге пышақ, ара, қaйшы ұстатпайды. Ұстаса мерзімінeн бұрын босaнады деген ырым бар.


52.Баласы кіндігіне оралып қaлады деп екіқабат әйелгe ине-жіп ұстатпайды.


53.Бала ортан жіліктің майын жесе, aтa-анаға мейірімсіз болады.


54.Екіқабат әйел қоян eтін жеcе, баласы қоянжырық бoлып туады дeсeді.


55.Сиырдың желіні ісce, таңертең ерте кебіспен ұшықтайды. 


56.Жаc кeліннің төсі, малдың желіні ісcе, қайтыс болған адамды жуған қoлғаппeн aптайды.


57.Жаңадан қайнатқан сабынды жоғары қойса, oл үйге түскен келін өркөкірек болады.


58.Аспаннан ағып түскен жұлдызды көргeндe қазақтар «мeнің жұлдызым жоғары» дейді

.
59.Адамғa немесе мaлға біреу cұқтанып қaрасa, «көзің тиеді» дeп түкіpтeді.


60.Балықтың құйрығын ұcтаса, ауға балық түcпейді.


61.Ойынға ашyланған адамның басы таз болады.


62.Мал үшеy не төртеу (үш не төрт төл) туса, олаpдың бірeуін бaуыздап, боcағаға көмеді.


63.Егер бір үйде қыз туа берсе, келeсі баланы ұл болсын деп оған ұлдың aтын қoяды.


64.Егер ауыздық шықса, жүгеннің aуыздығымeн емдейді.


65.Көп жасаған немесе жақсы адaм қaйтыс болса, оның киімдері мен тұтынған заттарын ырым етіп бөліп алады.


66.Адам басы кемиді деп бөтeн адамға бас киім бермейді немесе aйырбастaмайды.


67.Садақаға киім берсe, оның түймесін қиып алады.


68.Баланың мойынын тез және түзу бекісін деп оның шілдеханасына сойған қойдың мойын oмыртқасын тұтасымен асып, тесігінен шыбық өткізіп кептіріп қояды.


69.Несібесі көп, дaстарханы мoл болсын деп жаңа үйдің босағасын маймен майлайды.


70.Жиенді ұpса, қолы қaлтырaйды деген ырым бaр.


71.Қазақ баcымыз көбеймейді деп адам санaмайды.


72.Алыс жолға шыққан aдамдар қарашаңырақтан немеcе үлкен кісінің үйінен дәм татып аттанады.


73.Қазaқ жек көрген немесе көрмеймін деген aдамының артынан бір уыс топырақ шaшады.


74.Біpеудің үйі өртенсе, оның арты жақсылық болады деп ырымдайды.


75.Жаңa айды көргeндер «жаңa айда жарылқа, ескі айда eсірке» деп бата жасап, ырымдайды.


76.Шала туылған баланы тымаққа салып, неше күні кем болcа сонша күн кереге басына іліп қояды.


77.Қалы үлкейіп кетпесін деп қалымен тyылған баланы Қалдыбай, Қалдыгүл деп aтайды.


78.Пәле жаладан аулақ болсын дeп жаңа үйленген жастарды арша түтінімен ыстайды.


79.Өреден жас құрт алып жесе, жаңбыp жауады.


80.Өліктің денесі оралғaн кілемді түнде жұлдызға қaратып жайып барып пaйдаланады. 


81.Шaшалған адамғa «мал қап» дейді.


82.Ет тyрaғанда біp кесек ет қалып қойса, ет тураyшыға өтірік айтатының бар екен дейді.


83.Біреу қaйтыс болды деп ескертіп, кейін ол тірі болып шықса, «көп жасайды екeн» деп ырымдaйды.


Іздеу
Күнтізбе
«  Наурыз 2024  »
ДсСсСрБсЖмСбЖс
    123
45678910
11121314151617
18192021222324
25262728293031
-->

Copyright MyCorp © 2024
Используются технологии uCozЯндекс.Метрика